Ворх1лаг1а дакъа. 1аламо Даьле тешалду…
Массаболча яздархой, оазархой оамал я шоаш дувцар ч1оаг1де деррига 1алам оарцаг1 доаххаш. 1ийса а вуода цу наькъа т1а г1олла, Къилбаседа Кавказа т1адаьржача 1азапа тиешал де увттаю цуо сигле, малх, лаьтта, лоамаш, фордаш, хиш…
Холста меттел – сигле, анаюхе.
Басар — ц1ие, ц1ий ма дий ц1ие!!!
Сиглен д1оахал хьалхьакхар сурташхочо –
Тов санна йоагаш латт мехка чов.
Т1адамаш 1олег 1аьржача лаьтта.
1аьржа 1атташ юс к1айча лай т1а.
Бийса ярга сатиесаш я адамле,
Тхьовса дагахь, шеддар дицдале.
(Этюд, о. 9)
Бийсано сатем ба-м безар, цо из лург-м бац, къамашта шеддар дицде аьттув хург-м бац… Бийсана-дийнахь сатем боцаш лиелаш йоа эрсий г1аьра тоабаш, вай – кавказхой, ординьгаш хьалха а йолаш, аькхаш 1одиллача апарах г1ола чухьелхарьг я даьгара-наьнагара во1 ваккха, бераш да воацаш дита, вежарий воша воацаш бита, йижарий-истий дегаш чхаппе 1отеда…
Фуд хьог1 оазархочо дувцар? Фу сигленаш я уж тов санна йогаш латтараш? мичад ц1ий бахьане 1аьржаденна лаьтта?!.. 1очухьажа диехача даь-наьна кер чу, из ба шоана тов муо лоттабена латташ. Б1арьгашца ма хьажа, лерьгашца ма дувг1а ла: хьаделла шоай синой-дегай б1арьгаш, лерьгаш. Дай-ноаной синош дег1ацара къасталца «тов санна доагаш» латтаргда цар дегаш. Эрсий чоалтачий а кавказхой а къизало, яькхалено, тийшабелхо, оакхало 1аьрждеш латта нана-лаьттильг б1аьшерашка 1оиха дотаденеча, 1оухаш доталуш латтача ц1ийво…
Коазой 1ийсай во1 – Изновр, вийна 1овиллав. Тхьамадий доттаг1чун — са нокъостий, Г1азд-наькъана Мухьмада во1 — Ибрах1им, воадаваь, вейна д1аваьнна пхи ши доал. Эрсий «1оажал тоабо», кавказхой пхьарий ординьго цар къонгий лараш коара д1амайояьй, г1ара-оаза ц1еннаяь 1охьодамаяьй.
Массадолчоа «Вац!» яха къиза дош мара дита дац царна Эрсий 1аьдало. 1уйре-сайре, ди-бийса уж боацаш ма йоаг1а, уж гуча цабоалаш д1а ма йуода. К1ираш-бетташ, шераш-мураш д1а ма ух уж боацаш, уж биц цабеш, г1ане духьал ухаш, цар леладаьр-дийцар дагаухаш.
Маьржа-я1, хьа, 1оажало во1 хьалхаваьккхача, наьна дог… ма боарам боаца г1айг1а чуйоссаяьй хьуона!..
Маьржа-я1, хьа, д1адолла ви1ий дакъа доацаш йиссача наьна… ма б1аг1ар-бала чубоссабир саувзархош хьа дегчу!..
Цар ноаной Рая, Мадина, уж муо кхыбоа эзараш-эзараш Къилбаседа Кавказера ноаной цкъа шийла ша санна г1уорадеча, т1аккха яьннача ц1еро муо доагадеча шоай дегаьшта 1аьрж делла баг1а. Цар б1арьга к1оаргленашка бала чубижаб, елакъежарах г1айг1а хьаьрчай. Саготанах байдача, балийво лоацаш, шоай дехача синошца г1ийла узам-белхам беш д1абаг1а-кх уж:
Вай синоех – синпхьаьнаш хетта,
Вай ц1ийх – ц1ийпхаьнаш хетта,
Вай дегашца – дега гарт этта
Вай керахьа баьдараш,
Вай т1арех бакхараш,
Вай кара баьдараш,
Вай марх1абаьхкараш,
Ба шоана
Тахан Наьна-Лаьттан
Керахьа бийша бадараш!
(Коазой 1. Г1алг1ай, 2 : 486)
Ишта лелаш я-кх моастаг1ий карара йоаг1а 1оажал! Из 1оажал хьайра вай д1айолаяьяц, вайна соцалургьяц. Дала ейтача 1оажала иман-сатохам мара кхы духьал даккха х1ама дац… 1оажало наьха синош д1акхьахара Дала 1ооттаяь дукха к1ийленаш я: ха, лазар, хатар, латар-тохар, иззамо кхыдоа бахьанаш. Д1адолла дакъа долаш, т1ехьа саг1а дала йиш йоалаш, лаха езе ч1ир лиеха аьттув болаш да уж бахьанаш.
Цхьабакъда, хьуогара ков даькха, хьа хьакъах вакхаш, хьона доал т1акхелла, низаца т1авенна Даьлах ваьнна лиелача моастаг1о даьчо хала да-кх садетта. Бехк-гуннахь доацаш нах кхестабеш, царна етташ, 1етташ, набахта чукхувсаш, боабеш, д1адола дакъа доацаш дай-ноаной буташ. Цудухь бех-кх къамаш моастаг1ачоа Даьлера бекхам…
Нийсон Лич
Дешлорьг хьажа: chechenews.com/world-news/politics/10972-1.html
Отдел писем
Chechenews.com
22.02.13.